Το άρωμά της σαγηνεύει… ΓΑΡΔΕΝΙΑ (Gardenia jasminoides)

Σίγουρα η Γαρδένια αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά φυτά που υπάρχουν μέσα σε ένα κήπο. Η γαρδένια είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό και ανήκει στην οικογένεια Rubiaceae. Αποτελείται από 200 είδη τροπικών και υποτροπικών θάμνων και δέντρων. Είναι ένας πολύ δημοφιλής θάμνος με άσπρα αρωματικά λουλούδια και γυαλιστερό σκουροπράσινο φύλλωμα που μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και τα 2 μέτρα. Η γαρδένια η ιασμοειδής κατάγεται από την Κίνα όπου φυτρώνει άγρια, αν και οι πιο γνωστές ποικιλίες της προήλθαν από καλλιέργεια. Έχει φύλλα γυαλιστερά και δερματώδη και άνθη λευκά τα οποία γίνονται κίτρινα – κρεμ όσο ωριμάζουν. Τα άνθη φέρονται σε κοντούς βλαστούς στις μασχάλες των φύλλων και κουβαλούν ένα χαρακτηριστικό έντονο γλυκό άρωμα. Η ανθοφορία συνήθως είναι σε έξαρση την άνοιξη και το καλοκαίρι αν και η γαρδένια δεν είναι φυτό που έχει μόνο συγκεκριμένη περίοδο ανθοφορίας και μπορεί να ανθίζει όλο το χρόνο αν έχει τις κατάλληλες συνθήκες.  Χρησιμοποιείται κυρίως ως φυτό γλάστρας αλλά και ως δρεπτό άνθος σε ανθοδέσμες.

Η γαρδένια πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα κορυφής τα οποία λαμβάνονται συνήθως το χειμώνα και χρειάζεται 1-2 χρόνια για να ωριμάσει το φυτό. Απαιτεί έδαφος αφράτο με pH 5 – 5,5 στο οποίο θα πρέπει να εφαρμοστεί και η βασική λίπανση. Κατά την εποχή της ανθοφορίας θα πρέπει να γίνεται υδρολίπανση με ιχνοστοιχεία. Είναι ένα φυτό που απαιτεί συχνό πότισμα και ιδιαίτερα τις θερμές περιόδους. Σε γενικές γραμμές το χώμα πρέπει να είναι πάντα ελαφρά νοτισμένο.

Όσον αφορά τη θερμοκρασία το φυτό είναι πιο ευαίσθητο στη νυχτερινή θερμοκρασία η οποία δε θα πρέπει να ξεπερνά τους 18 βαθμούς αλλιώς σταματά η παραγωγή ανθέων. Την ημέρα η ιδανική θερμοκρασία είναι περίπου στους 25 βαθμούς. Η ευαισθησία του φυτού στη θερμοκρασία έγκειται στο γεγονός πως οι απότομες εναλλαγές μεταξύ κρύου και ζέστης προκαλούν πτώση των μπουκιών του φυτού.

Η γαρδένια είναι ένα φυτό που δεν αντέχει την ατμοσφαιρική ξηρασία. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται ψεκασμός του φυλλώματος με νερό. Η ξηρασία του αέρα μπορεί και αυτή να προκαλέσει πτώση των μπουμπουκιών του φυτού. Καλό θα είναι το φυτό να μην είναι άμεσα εκτεθειμένο στον ήλιο και να παραμένει σε μια σταθερή θέση χωρίς να μετακινείται.

Το χώμα πρέπει να είναι πάντα ελαφρά νοτισμένο. Η επιφάνειά του πρέπει να φαίνεται υγρή όταν την αγγίζουμε. Αυτό σημαίνει ότι το φυτό χρειάζεται συχνό πότισμα και γι’ αυτό ακριβώς το χώμα μας πρέπει να έχει πόρους και καλή αποστράγγιση ώστε να μην είναι παραποτισμένο και δημιουργηθούν ζημίες. Ποτίζετε το φυτό με χλιαρό νερό πάντα από το πάνω μέρος της γλάστρας. Μην αφήνετε το φυτό να κρατάει πολύ νερό. Αν έχετε πιατάκι αποστράγγισης κάτω από την γλάστρα να προσέχετε ο πάτος της γλάστρας να μην έρχεται σε άμεση επαφή με το πιατάκι. Αν η γαρδένια παραποτιστεί τα φύλλα της και τα μπουμπούκια της θα πέσουν και οι ρίζα της θα σαπίσει. Επίσης αν βουτήξετε την γλάστρα σε νερό και την αφήσετε μετά να στεγνώσει θέλοντας να την ποτίσετε έτσι πάλι θα προξενήσετε φυλλόπτωση και πτώση μπουμπουκιών. Πιθανόν να μην το καταλάβετε αμέσως αλλά  μετά από 1-2 εβδομάδες σε ένα επόμενο πότισμα..

Μερικές φορές το νερό της περιοχής μας δεν είναι κατάλληλο για την γαρδένια και μπορεί να αλλάξει το pH του χώματος της γλάστρας και να το μετατρέψει από όξινο σε αλκαλικό. Τότε εμφανίζεται μια ανωμαλία στο φυτό που λέγεται χλώρωση. Τα φύλλα χάνουν το χρώμα τους, γίνονται σχεδόν κίτρινα και έχουν σκουροπράσινες νευρώσεις. Αν συμβεί κάτι τέτοιο στο φυτό σας το πρόβλημα διορθώνεται  προσθέτοντας λίγο οργανικό σίδηρο στο χώμα της γλάστρας. Η γνωστή “καραμπογία” που υπάρχει στην αγορά σε σκόνη ή σε υγρή μορφή. διαλύστε την σε νερό σύμφωνα με τις οδηγίες που υπάρχουν στην συσκευασία και ποτίστε το φυτό σας 1-2 φορές την εβδομάδα για ένα μήνα μέχρι να επανέλθει την κανονική του μορφή.

Λίπανση

Λιπαίνετε το φυτό μια φορά τον μήνα όταν βρίσκεται σε περίοδο ανθοφορίας, με υδατοδιάλυτο λίπασμα. που περιέχει ιχνοστοιχεία, κατάλληλο για οξύφιλα φυτά (όπως η γαρδένια). Τέτοιου είδους λίπασμα βοηθά να διατηρηθεί το pH του εδάφους στα σωστά επίπεδα. Αν το φυτό σας αρχίζει να βγάζει πολύ ανοιχτόχρωμα πράσινα φύλλα η αιτία είναι προφανώς η έλλειψη αζώτου. Λιπάνετε με το ανάλογο λίπασμα.. Προσοχή μην συγχέετε αυτήν την περίπτωση με την χλώρωση που αναφέραμε πιο πάνω με τα κίτρινα φύλλα και τις σκουροπράσινες νευρώσεις.

Οι σημαντικότεροι εχθροί της γαρδένιας είναι οι αλευρώδεις, τα κοκκοειδή και οι τετράνυχοι. Όσον αφορά τις ασθένειες μπορεί να προσβληθεί από καρκίνο αλλά και από βακτηριακή στιγμάτωση. Επίσης η γαρδένια μπορεί να προσβληθεί και από νηματώδεις.

Σε επόμενη ανάρτηση θα δώσουμε στην δημοσιότητα φωτογραφίες από «άρρωστα» φυτά γαρδένιας και τους τρόπους αντιμετώπισης τους

Επιμέλεια Γιάννης Παυλάκος